The event included a tour of Waterford Treasures and a visit to Waterford Estuary’s Creadan heritage site for a series of talks on the cultural and natural heritage of the area

Gyda chefnogaeth Cronfa Datblygu Rhanbarthol Ewrop trwy raglen Cydweithrediad Iwerddon Cymru, mae prosiect Portalis €1.95m yn archwilio’r cysylltiad cynharaf rhwng Iwerddon a Chymru a’i nod yw codi ymwybyddiaeth a chefnogi ymgysylltiad cynaliadwy â chymuned a busnes, trwy sefydlu rhwydweithiau twristiaeth a diwylliannol newydd, a dau brofiad newydd i ymwelwyr yn Amgueddfa Trysorau Waterford, Iwerddon, ac Amgueddfa Ceredigion, Cymru.

Ymunodd cynrychiolwyr o’r Partneriaid Gweithredol, yr Athro Martin Bates, Dr Katharina Zinn, a Dr Samantha Brummage, Prifysgol Cymru Y Drindod Dewi Sant (PCYDDS), a Carrie Canham ac Andrea DeRome, Amgueddfa Ceredigion, Cyngor Sir Ceredigion, â phartner arweiniol y prosiect, SETU, ar gyfer diwrnod o weithgareddau a oedd yn cynnwys taith dywys o amgylch Waterford Treasures dan arweiniad Rosemary Ryan, Ceidwad Bishop’s Place, ac ymweliad â safle treftadaeth Creadan Aber Waterford lle cynhaliwyd cyfres o sgyrsiau yn cyflwyno treftadaeth ddiwylliannol a naturiol yr ardal.

Wrth gyflwyno’r panel o siaradwyr gwadd ar y diwrnod, cydnabu Joy Rooney, Uwch Swyddog Cyfrifol Portalis, Darlithydd SETU ac Ymchwilydd mewn Dylunio, “yr ystod o arbenigedd trawsddisgyblaethol tra medrus sydd ar gael o fewn partneriaeth tîm prosiect Portalis ac o fewn ein cymuned arfordirol leol.”

Darparodd Dr Bill Sheppard, Daearegydd, Creadan – Grŵp Llywio Aber Waterford, fewnwelediadau i agweddau daearegol tirwedd Creadan ac Aber Waterford; Bu Karin Dubsky, Gwylwyr y Glannau, yn trafod treftadaeth a chadwraeth cynefinoedd; tra bod Jacinta Kiely, Eachtrai, wedi cyflwyno trosolwg o fywyd yng Nghreadan yn ystod y cyfnod Mesolithig, gyda thystiolaeth o 40 mlynedd o ymchwil, gyda Portalis bellach yn cyfrannu data newydd trwy ei raglenni archaeoleg gyhoeddus a gwyddonwyr dinasyddion.

Amlinellodd Dr Denise O’Meara, Swyddog Cynaliadwyedd Portalis, SETU, fioamrywiaeth gyfoethog yr arfordir, cynefinoedd bywyd gwyllt a’u cysylltiadau â rhywogaethau hynafol o’r cyfnod Mesolithig; Siaradodd Bernadette Guest, Swyddog Treftadaeth, Cyngor Dinas a Sir Waterford, am rôl y sefydliad wrth gefnogi cadwraeth treftadaeth Aber Waterford ac addasu hinsawdd gymunedol arfordirol.

Wrth gloi’r digwyddiad, nododd Joy Rooney y gefnogaeth gref gan randdeiliaid lleol a llywodraethu lleol yn Waterford a Wexford. Cydnabu hefyd bresenoldeb Ronan Mc Donagh, cynrychiolydd teulu McDonagh. Bydd Casgliad Artifactau McDonagh yn cael ei adolygu gan dîm o archeolegwyr Portalis fel rhan o’r prosiect mewn cydweithrediad â chydweithwyr o Waterford Treasures, Y Gwasanaeth Henebion Cenedlaethol ac Amgueddfa Genedlaethol Iwerddon.