PORTALIS – EXPLORING THE FIRST JOURNEY BETWEEN IRELAND AND WALES
Welcome to the Portalis website holding page – join us for our project kick-off in May 2022.
Portalis maps the story of the first journey between Ireland and Wales, dating back to the Mesolithic period, about 10,000 years ago. Our project explores how those first settlers adapted to their surroundings in order to survive and seeks to understand whether there are any parallels with how we can adapt to climate change now.
There will be lots of opportunities for people on both sides of the Irish sea to enjoy participating in our activities. These include:
- Public Archaeology and Citizen Science events;
- State-of-the-art new VR supported visitor experience designs at two key museums in Ireland and Wales, linking with destination experiences along our coasts;
- Film-making;
- A new mobile and tablet app;
- A 3D online exhibition;
- Plus many more exciting events and initiatives that will support communities and businesses in Ireland and Wales!
ABOUT
Portalis is a design led transdisciplinary pilot project, supported by the European Regional Development Fund through the Ireland Wales Cooperation Programme, www.irelandwales.eu The project is led by Waterford Institute of Technology and is supported by the University of Wales Trinity Saint David, Ceredigion County Council and Waterford Chamber of Commerce.
The Ireland Wales 2014-2020 European Territorial Co-operation (ETC) programme is a maritime programme connecting businesses and communities on the West coast of Wales with the South-East coast of Ireland. The programme focuses on seeking solutions to shared challenges including adaption of the Irish Sea and coastal communities to climate change, and cultural and natural resources and heritage.
COMMUNITY
The partnership delivering the project unites in the shared purpose of citizen led co-development of fully inclusive activities tailored to the needs of our communities and visitors. To achieve this, we will work with the following six coastal communities in Ireland and Wales, creating two new cross-border experiential tourism networks:
- Tan-y-Bwlch, Aberystwyth, in Ceredigion, Wales;
- The Aeron Valley, in Ceredigion, Wales;
- Llangrannog, in Ceredigion, Wales;
- Dunmore East, Waterford Estuary, Ireland;
- The Hook Peninsula, Wexford, Ireland;
- Waterford Estuary – harbour area and surrounding coastal villages, Ireland.
Join the Portalis team in discovering and protecting our shared cultural and natural heritage through our events and activities. This helps us to contribute to new research that will explore the challenges of coastal climate change and in doing so help us to trace the footsteps of the first journey and cultural connections between Ireland and Wales.
PORTALIS – ARCHWILIO’R DAITH GYNTAF RHWNG IWERDDON A CHYMRU
Croeso i dudalen dal gwefan Portalis – ymunwch â ni ar gyfer cychwyn ein prosiect ym mis Mai 2022.
Mae Portalis yn mapio hanes y daith gyntaf rhwng Iwerddon a Chymru yn dyddio’n ôl i’r cyfnod Mesolithig, tua 10,000 o flynyddoedd yn ôl. Mae ein prosiect yn archwilio sut yr ymaddasodd yr ymsefydlwyr cyntaf hynny i’w hamgylchoedd er mwyn goroesi ac mae’n ceisio deall a oes unrhyw debygrwydd â sut y gallwn ddygymod â’r newid yn yr hinsawdd nawr.
Bydd llawer o gyfleoedd i bobl ar y ddwy ochr i Fôr Iwerddon fwynhau cymryd rhan yn ein gweithgareddau. Mae’r rhain yn cynnwys:
- digwyddiadau Archaeoleg Gyhoeddus a Gwyddoniaeth y Dinesydd;
- Profiadau ymwelwyr gyda chymorth VR o’r radd flaenaf mewn dwy amgueddfa allweddol yn Iwerddon a Chymru, gan gysylltu â phrofiadau cyrchfannau ar hyd ein harfordiroedd;
- Gwneud ffilmiau;
- Ap newydd ar gyfer ffôn symudol a llechen.
- Arddangosfa ar-lein 3D;
- Hefyd, llawer mwy o ddigwyddiadau a mentrau cyffrous a fydd yn cefnogi cymunedau a busnesau yng Nghymru ac Iwerddon!
AMDANO
Mae Portalis yn brosiect peilot trawsddisgyblaethol dan arweiniad cynllun, a gefnogir gan Gronfa Datblygu Rhanbarthol Ewrop trwy raglen Gydweithredu Iwerddon Cymru, www.irelandwales.eu Arweinir y prosiect gan Sefydliad Technoleg Waterford ac fe’i cefnogir gan Brifysgol Cymru Y Drindod Dewi Sant, Cyngor Sir Ceredigion a Siambr Fasnach Waterford.
Mae rhaglen Gydweithredu Tiriogaethol Ewropeaidd Iwerddon Cymru 2014-2020 yn rhaglen forol sy’n cysylltu busnesau a chymunedau ar arfordir gorllewin Cymru ag arfordir De-ddwyrain Iwerddon. Mae’r rhaglen yn canolbwyntio ar chwilio am atebion i heriau cyffredin gan gynnwys Môr Iwerddon a chymunedau arfordirol yn dygymod â’r newid yn yr hinsawdd, ac adnoddau a threftadaeth ddiwylliannol a naturiol.
CYMUNED
Mae’r bartneriaeth sy’n darparu’r prosiect yn uno yn y nod cyffredin o gyd-ddatblygiad dan arweiniad dinasyddion o weithgareddau cwbl gynhwysol wedi’u teilwra i anghenion ein cymunedau a’n hymwelwyr. Er mwyn cyflawni hyn, byddwn yn gweithio gyda’r chwe chymuned arfordirol a ganlyn yn Iwerddon a Chymru, gan greu dau rwydwaith twristiaeth arbrofol trawsffiniol newydd:
- Tan-y-Bwlch, Aberystwyth, yng Ngheredigion, Cymru;
- Dyffryn Aeron, yng Ngheredigion, Cymru;
- Llangrannog, yng Ngheredigion, Cymru;
- Dwyrain Dunmore, Aber Waterford, Iwerddon;
- Penrhyn Hook, Wexford, Iwerddon;
- Aber Waterford – ardal yr harbwr a’r pentrefi arfordirol cyfagos, Iwerddon.
Ymunwch â thîm Portalis i ddarganfod a diogelu ein treftadaeth ddiwylliannol a naturiol gyffredin trwy ein digwyddiadau a’n gweithgareddau. Mae hyn yn ein helpu i gyfrannu at ymchwil newydd a fydd yn archwilio heriau’r newid yn hinsawdd yr arfordir ac wrth wneud hynny yn ein helpu i olrhain ôl traed y daith gyntaf a chysylltiadau diwylliannol rhwng Iwerddon a Chymru.
PORTALIS – TAISCÉALADH A DHÉANAMH AR AN GCÉAD AISTEAR IDIR ÉIRINN AGUS AN BHREATAIN BHEAG
Fáilte chuig leathanach coinneála do shuíomh Gréasáin Portalis – bí linn le haghaidh ár dtionscadal tosaigh i mí Bhealtaine 2022.
Déanann Portalis scéal an chéad aistir a rinne daoine idir Éirinn agus an Bhreatain Bheag a léarscáiliú, aistir a théann siar go dtí an tréimhse Mhéisiliteach, timpeall 10,000 bliain ó shin. Déanfaidh ár dtionscadal taiscéaladh ar conas a chuir na lonnaitheoirí luatha seo iad féin in oiriúint dá dtimpeallacht chun maireachtáil agus féachann sé le tuiscint a fháil ar aon chosúlachtaí a d’fhéadfadh a bheith ann le slí inar féidir linne oiriúnú d’athrú aeráide sa lá atá inniu ann.
Beidh go leor deiseanna ann do dhaoine ar an dá thaobh de Mhuir Éireann taitneamh a bhaint as a bheith rannpháirteach inár gcuid gníomhaíochtaí. Ina measc seo tá:
- Imeachtaí Poiblí Seandálaíochta agus Eolaíochta Saoránach;
- Dearthaí nua úrscothacha le tacaíocht VR d’eispéireas cuairteoirí ag dá phríomh-mhúsaem in Éirinn agus sa Bhreatain Bheag, ag nascadh le heispéiris ceann scríbe feadh ár gcóstaí;
- Déanamh scannán;
- Aip nua d’fhón soghluaiste agus do tháibléad;
- Taispeántas 3T ar líne;
- Chomh maith le go leor imeachtaí agus tionscnamh spreagúla eile a thacóidh le pobail agus gnólachtaí in Éirinn agus sa Bhreatain Bheag!
EOLAS FAOI
Tionscadal píolótach trasdisciplíneach atá á threorú ag dearadh is ea Portalis. Tá sé ag fáil tacaíochta ó Chiste Forbraíochta Réigiúnaí na hEorpa trí Chlár Comhair na hÉireann agus na Breataine Bige, www.irelandwales.eu Tá an tionscadal á stiúradh ag Institiúid Teicneolaíochta Phort Láirge agus tá tacaíocht á fáil aige ó Ollscoil na Breataine Bige Trinity Saint David, Comhairle Contae Ceredigion agus Comhlachas Tráchtála Phort Láirge.
Is clár muirí é clár na hÉireeann agus na Breataine Bige 2014-2020 um Chomhar Críochach Eorpach (ETC) a nascann gnólachtaí agus pobail ar chósta thiar na Breataine Bige le cósta Oirdheisceart na hÉireann. Díríonn an clár ar réitigh a lorg ar dhúshláin chomhroinnte lena n-áirítear Muir Éireann agus pobail faoin gcósta a oiriúnú d’athrú aeráide, chomh maith le hacmhainní agus oidhreacht chultúrtha agus nádúrtha.
POBAL
Tagann an chomhpháirtíocht a chuirfidh an tionscadal ar fáil le chéile faoi chomhchuspóir gníomhaíochtaí uilechuimsitheacha a fhorbairt faoi cheannas na saoránach, gníomhaíochtaí atá saincheaptha do riachtanais ár bpobail agus ár gcuairteoirí. Chun é seo a bhaint amach, oibreoimid leis na sé phobal cois cósta seo a leanas in Éirinn agus sa Bhreatain Bheag agus beimid ag cruthú dhá líonra nua turasóireachta ó thaithí trasteorann:
- Tan-y-Bwlch, Aberystwyth, i gCeredigion, An Bhreatain Bheag;
- Gleann Aeron, i gCeredigion, an Bhreatain Bheag;
- Llangrannog, i gCeredigion, An Bhreatain Bheag;
- Dún Mór, Inbhear Phort Láirge, Éire;
- Rinn Duáin, Loch Garman, Éire;
- Inbhear Phort Láirge – ceantar an chuain agus na sráidbhailte cósta mórthimpeall, Éire.
Bí le foireann Portalis chun eolas a chur ar ár n-oidhreacht chomhroinnte chultúrtha agus nádúrtha agus chun í a chosaint trínár n-imeachtaí agus trínár ngníomhaíochtaí. Cabhraíonn sé seo linn cur le taighde nua a dhéanfaidh iniúchadh ar na dúshláin a bhaineann le hathrú aeráide faoin gcósta agus trí é sin a dhéanamh cabhróidh sé linn coischéimeanna an chéad aistir agus na naisc chultúrtha idir Éirinn agus an Bhreatain Bheag a rianú.
